Lejyoner Bakterisi Nedir?

Lejyoner bakterisi, ılık ve hareketsiz sularda çoğalabilen bir bakteri türüdür. Bu bakteri duş başlıkları, musluklar, jakuziler, spa küvetleri, soğutma kuleleri gibi su kaynaklarında bulunabilir. Lejyoner bakterisi insandan insana bulaşmaz. Zayıf bağışıklık sistemine sahip kişilerde bu bakteriye maruz kalma ve hastalanma riski daha yüksektir.

Lejyoner Hastalığı Nedir ve İnsanlara Nasıl Bulaşır?

Lejyoner hastalığı, “Legionella” adlı bakterinin neden olduğu ciddi bir akciğer enfeksiyonudur. Bu bakteri ılık ve durgun sularda çoğalabilir. Özellikle otel, hastane, iş merkezi gibi büyük binalardaki su tesisatları ve klima sistemleri lejyoner hastalığının bulaşma kaynaklarıdır. Lejyoner hastalığı, kontamine su kaynaklarından aerosol yoluyla bulaşır. Bu kaynaklar şunlar olabilir:

Otel, hastane ve iş merkezleri gibi büyük binalardaki su tesisatları ve klima sistemleri
Duşlar, musluklar, jakuziler ve spa küvetleri
Soğutma kuleleri ve buharlı nemlendiriciler

Bakteri, bu su kaynaklarından havaya karışan aerosol adı verilen küçük su damlacıkları yoluyla solunum yoluyla insanlara bulaşır.

Lejyoner Hastalığının Belirtileri:

Yüksek ateş
Titreme
Baş ağrısı
Nefes darlığı ve kas ağrıları
Öksürük
Yorgunluk
Bulantı ve kusma
İshal

Lejyoner Hastalığından Korunma Yolları:

Su tesisatının düzenli olarak bakımı, temizliği ve dezenfeksiyonu: Su tesisatındaki musluklar, duş başlıkları, jakuziler ve spa küvetleri gibi yerler düzenli olarak temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir.
Su sıcaklığının kontrol edilmesi ve 55°C – 60°C arasında tutulması: Su tesisatındaki sıcak suyun 55°C’nin üzerinde, soğuk suyun ise 20°C’nin altında olması sağlanmalıdır.
Durgun sulardan kaçınmak ve suyun düzenli olarak akmasını sağlamak: Su tesisatında durgun su oluşmaması için gerekli önlemler alınmalıdır.
Zayıf bağışıklık sistemine sahip kişilerin dikkatli olması: Zayıf bağışıklık sistemine sahip kişiler, lejyoner bakterisine maruz kalma riskine karşı daha dikkatli olmalıdır.

Tesisatlarda Lejyoner Riskini Azaltma Yolları:

Su tesisatlarının düzenli bakımının yapılması ve temizlenmesi: Bakteriler, 12-45°C arasındaki sıcaklıklarda üreyebilir. En uygun sıcaklık 37°C’dir. 46°C’nin üzerindeki sıcaklıklarda üreme durur ve 60°C’de ölür. Bu nedenle su tesisatlarının sıcaklığının yüksek tutulması veya termik dezenfektasyon yöntemiyle bakterilerin öldürülmesi önerilir.
Su tesisatlarında suyun uzun süre durmaması ve akışkanlığının sağlanması: Bakteriler, durgun su ortamlarında daha kolay çoğalabilir. Bu nedenle su tesisatlarında periyodik olarak suyun boşaltılması veya devir daim sisteminin kurulması faydalı olabilir.
Özellikle yaz veya kış sezonu arasında mevsimsel oteller, uzun süre kapalı kaldıkları dönemde su tesisatlarında lejyoner riskine karşı dikkatli olmalıdır. Bu dönemde su tesisatlarında suyun akışı yavaşlayabilir veya durabilir, bu da bakterilerin üremesini kolaylaştırabilir. Bu nedenle mevsimsel oteller, sezon başlamadan önce su tesisatlarını flushing (*) yöntemiyle temizlemeli ve dezenfekte etmeli, su sıcaklığını uygun seviyede tutmalı ve su akışını sağlamalıdır.
Su tesisatlarında klorlama, ozonlama, bakır-gümüş iyonizasyonu, ultraviyole radyasyonu gibi dezenfeksiyon yöntemlerinin uygulanması: Bu yöntemler, bakterilerin büyümesini engelleyebilir veya yok edebilir. Ancak bu yöntemlerin etkinliği ve güvenliği konusunda farklı görüşler bulunmaktadır. Bu nedenle, uzmanlar tarafından bu yöntemlerin değerlendirilmesi ve uygun dozajların belirlenmesi gerekmektedir.
Farklı yerlerden alınan tesisat bileşenlerinin montajı, lejyoner bakteri ve diğer mikroorganizmaların transfer riskini artırabilir. Bu nedenle, tesisat kurulumunda sadece yeni ve güvenilir malzemeler tercih edilmelidir. Farklı mahallerden alınan bileşenlerin kullanımı, su tesisat sistemlerinde biyolojik kontaminasyon riskini yükseltebilir. Bu sebeple, tesisat kurulumunda yalnızca taze malzemelerin kullanılması, lejyoner hastalık riskini en aza indirmek ve su tesisatının uzun vadeli performansını güvence altına almak adına stratejik bir adım olarak ele alınmalıdır. Bu yaklaşım, hijyen standartlarına tam uyumlu malzemelerin seçimi ile birlikte, su tesisat sistemlerinin güvenilirliğini ve dayanıklılığını artırmada kritik bir rol oynamaktadır.
Musluklardaki aeratör ve duş bataryalarındaki başlıkların periyodik bakımına özen göstermek gerekmektedir. Bu parçaların düzenli temizlenmemesi durumunda, bakterilerin aerosol şeklinde yayılmasına ve solunum yoluyla bulaşmasına neden olabilir. Bu sebeple, aeratörlerin ve duş başlıklarının düzenli bakımı, lejyoner hastalığı gibi sağlık risklerinden korunmak için hayati bir öneme sahiptir.

(*) Flushing İşleminden Önce Yapılması Gerekenler:

Flushing işleminden önce, musluk başlıkları (aeratör) ve duş başlıkları mutlaka sökülmelidir. Bu işlem yapılmadığı takdirde, borulardaki tortular ve kirletici maddeler (çamurumsu su), aeratör ve duş başlıklarının nozullarını geri dönüşümsüz şekilde tıkayabilir.
Dezenfeksiyon için klorlu su veya uygun bir dezenfektan solüsyonu kullanılabilir. Dezenfektan solüsyonu kullanımı için üreticinin talimatlarına uyulmalıdır.
Aeratör ve duş başlıkları, dezenfeksiyon işleminden sonra temiz su ile durulanmalıdır.
Flushing sırasında, kişilerin Kişisel Koruyucu Ekipman (KKD) giymeleri kesinlikle önerilir.